کد مطلب:12294 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

در مورد اهميت زينت، اقسام و آثار مثبت آرايش و تزيين توضيح دهيد؟

برخي از آياتي كه در آنها به زينت و زيباييهاي ظاهري، باطني، دنيايي و آخرتي اشاره شده عبارتند از:

الف: زيبايي باطني و معنوي

زيبايي معنوي باتعبيرات گوناگوني در آيات و روايات مطرح شده است، از جمله در آيه 7 سوره حجرات از ايمان به عنوان زينت و زيبايي باطن ياد شده است: وَ لَـَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الاْ سًِيمَـَنَ وَ زَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيَانَ أُوْلَـََّئِكَ هُمُ الرَّ َشِدُونَ; (حجرات، 7) ولي خداوند ايمان را محبوب شما قرار داده و آن را در دلهايتان زينت بخشيده، و (بعكس) كفر و فسق و گناه را منفورتان قرار داده است; كساني كه داراي اين صفاتند هدايت يافتگانند.

اميرالمؤمنيننيز در روايتي اشاره به زيباييهاي معنوي كرده، ميفرمايد: زيبايي هر كس بردباري و وقار اوست، زيبايي مؤمن پرهيزكاري اوست، جمال بنده، طاعت است و جمال آزادمرد از ننگ گريختن است، جمال و زيبايي عالِم عمل كردن به علم است.(ر.ك: هنر در قلمرو مكتب، جواد محدثي، ص 37، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، به نقل از غررالحكم.)

ب: زيباييهاي طبيعت

1ـ ستارگان و آسمان زيبا: إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَآءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ; (صافات،6) و آيات: فصلت، 12، ملك 5، حجر 16، ق 6 و...

2ـ كوهها، گياهان، ميوهها، حيوانات و خوردنيها و پوشيدنيهاي رنگارنگ و زيبا: أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَ َتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَ َنُهَا وَ مِنَ الْجِبَالِ جُدَدُ بِيضٌ وَ حُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَ َنُهَا...; (فاطر 27 ـ 28) و آيات: نحل 5 ـ 14; انعام 99 و 141و...

3ـ زنبور عسل و عسلهاي رنگارنگ: نحل، 68 ـ 69

4ـ رنگ زيباي گاو بنياسرئيل: بقره، 69

ج: عمل زيبا:

در قرآن مجيد روي حسن عمل عمل زيبا و نيكو، زياد تكيه شده است; مانند آيات:

هود، 7; كهف، 7 و 30; ملك، 2;

د: صبر جميل:

آيات: معارج، 5; يوسف، 18 و 83;

ح: سخن زيبا و نيكو وَ قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا; (بقره، 83) و به مردم نيك بگوييد.

ط: حلال بودن زينت:

قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِيَّ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ...; (اعراف، 32ـ33) بگو: چه كسي زينتهاي الهي را كه براي بندگان خود آفريده، و روزيهاي پاكيزه را، حرام كرده است؟ بگو اينها در زندگي دنيا براي كساني است كه ايمان آوردهاند; (اگر چه ديگران نيز با آنها مشاركت دارند، ولي) در قيامت، خالص (براي مؤمنان) خواهد بود... بگو: خداوند تنها اعمال زشت را، چه آشكار باشد و چه پنهان، حرام كرده است و (همچنين) گناه و ستم بناحق را...)

در اسلام، استفاده كردن از زيباييهاي طبيعت، لباسهاي زيبا و متناسب، به كار بردن انواع عطرها وامثال آن نه تنها مجاز شمرده شده، بلكه به آن توصيه و سفارش نيز شده است، و روايات زيادي در اين زمينه از پيشوايان معصوم: نقل شده است.

به عنوان نمونه در تاريخ زندگي امام حسن مجتبيميخوانيم: هنگامي كه به نماز برميخاست بهترين لباسهاي خود را ميپوشيد، سؤال كردند، چرا بهترين لباس خود را ميپوشيد؟ فرمود: خداوند زيباست و زيبايي را دوست دارد، به همين جهت من لباس زيبا براي راز و نياز با پروردگارم ميپوشم سپس اين آيه راتلاوت فرمود: خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ;(اعراف، 31)(ر.ك: تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي، ج 6، ص 151، دارالكتب الاسلامية / تفسير نور الثقلين، الحويزي، ج 2، ص 19، مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان.)

ي: خداوند سبحان هر چه آفريد، نيكو آفريد:

الَّذِيَّ أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ; (سجده، 7) او همان كسي است كه هر چه را آفريد نيكو آفريد.

دربارة انسان نيز ميفرمايد: صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ; (تغابن،3) و شما را (در عالم جنين) تصوير كرد، تصويري زيبا و دلپذير.

ك: بهترين و زيباترين رنگها، صبغه و رنگ الهي است:

صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً; (بقره،138) رنگ خدايي (بپذيريد! رنگ ايمان و توحيد و اسلام) و چه رنگي از رنگ خدايي بهتر است؟

ل: زيباييهاي زودگذر دنيا شما را فريب ندهد:

از آنجا كه ممكن است زينت و زيباييهاي دنيا انسان را به خود مشغول نمايد و از زيباييهاي معنوي و باطني و حيات پرثمرتر، زيباتر و متعاليتر باز بدارد; به همين جهت در آيات زيادي، با بيانها و مثلهاي مختلفي به انسان هشدار داده شده، تا مواظب خود باشد و فريب زيباييها و زينتهاي زودگذر دنيا را نخورد. برخي از اين آيات عبارتند از:

يونس، 24 ـ 25; آل عمران، 14 ـ 15; كهف، 45 ـ 46 و...

م: زينت خود را از نامحرم بپوشيد:

قرآن كريم در اين باره ميفرمايد: وَ لاَيُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلآلِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ءَابَآئِهِنَّ أَوْ...;(ر.ك: نور، 30 ـ 31 و 60.) چنانكه در پاسخ پرسش يك بيان شد.

ن: زيباييهاي بهشت و نعمتهاي آن:

قرآن كريم در آيات زيادي به نعمتهاي زيباي بهشت اشاره نموده تا انسان دلبند زيباييهاي زودگذر دنيا نشود و با استفاده از نعمتهاي دنيا امكان رسيدن به نعمتهاي زيبا و پايدار بهشتي را براي خود فراهم نمايد.

برخي از نعمتهاي زيباي بهشت كه در آيات به آنها اشاره شده عبارتند از:

باغهاي زيبا، مسكنها و قصرهاي پاكيزه، فرشهاي نفيس و تختهاي زيبا، ميوههاي رنگارنگ، لباسهاي زيبا و وسايل زينتي، همسران و حوريان پاكيزه و باجمال، و...

آيات: بقره، 25; آل عمران، 15; توبه، 72; كهف، 31; الرحمن، 46 ـ 76; واقعه، 15 ـ 37; دهر، 12 ـ 21 و...(ر.ك: پيام قرآن، آيتالله مكارم شيرازي، ج 6، ص 228، مدرسة الامام اميرالمؤمنين)

در قرآن مجيد مادّههاي حسن (194 مورد)، زين (36 مورد)، حلي (9 مورد)، جمال (8 مورد)، با واژههاي مختلف آمده است كه هر كدام به نحوي اشاره به مسأله زيبايي دارد.(ر.ك: المعجم المفهرس لا لفاظ القرآن الكريم، محمد فؤاد عبدالباقي، موادّ: حسن، زين، حلي، جمل.)

از دقت در آيات قرآن به خوبي روشن است كه اصل آراسته بودن و زينت در اسلام نكوهش نشده بلكه در سورههاي (اعراف، 26، 31، 32; نور/ 31، 32 و...) به آن سفارش شده است. همچنين دربارة آرايش كردن براي همسر ـ به شرط آنكه نوع وسايل مورد استفاده ضرر قابل توجّهي نداشته باشد ـ نيز در اسلام به آن تأكيد شده و امري پسنديده و لازم شمرده شده كه براي كسب اطلاع بيشتر در اين زمينه به كتابهاي اخلاق در خانه آيتاللّه اميني و بهشت خانواده دكتر مصطفوي و بحارالأنوار علامة مجلسي، ج 79 مراجعه كنيد.

آرايش كردن و نشان دادن زينتها به نامحرمان كه موجب ضررهاي اجتماعي، اخلاقي و... فراواني در جامعه بوده و سبب اشاعة فحشا ميشود در اسلام ممنوع بوده و در آيات قرآن و احاديث اسلامي به شدّت از آن نكوهش شده است. به عنوان نمونه قرآن در سورة (نور، 31) به زنان دستور ميدهد كه زينت خود را مگر براي محارم خود ظاهر نسازند و در سورة (احزاب، 59) خداوند از زنان مؤمن ميخواهد كه پوشش خود را بر خود فروگيرند (حجاب خود را كامل كنند) تا شناخته نشوند.

همچنين با توجه به اينكه نشان دادن آرايش به نامحرمان از مصاديق روشن اشاعة فحشا و پديد آوردن زشتيها در جامعه است. خداوند در آية 19 سورة نور افرادي كه مايلند زشتيها در جامعه شايع شده را توبيخ كرده و از عذاب دردناكي كه در دنيا و آخرت براي آنها مهيا شده است خبر ميدهد. و در حديث شريف معراج رسول گرامي اسلامبه برخي از اين عذابها اشاره شده است.